Ks. Henryk Kaczorowski
(1888-1942)

(fragmenty z książki: T. Kaczmarek, Męczennicy za wiarę 1939-1945. Słudzy Boży z Diecezji Włocławskiej, Marki 1998, s. 15-28.)

     Ks. Henryk Kaczorowski urodził się 10 lipca 1888 r., w Bierzwiennej pow. Koło, jako najstarszy syn Andrzeja i Julii z Wapińskich. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Kłodawie rozpoczął naukę w gimnazjum w Kaliszu. Bojkot szkolny przeprowadzony na terenie zaboru przerwał naukę. Podjął wtedy pracę jako nauczyciel. W 1908 r. wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku i zdobywał tu wykształcenie filozoficzno-teologiczne. Od 1913 r. kontynuował naukę w Akademii Duchownej w Petersburgu. Tam 13 czerwca 1914 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bpa Jana Cieplaka.

     Wybuch I wojny światowej zaskoczył go w Kaliszu. W nadziei, że po zakończeniu wojny ks. Henryk będzie mógł podjąć przerwane studia, biskup powierzył mu różne doraźne funkcje duszpasterskie. Pracując w Kaliszu szybko zyskał sobie miano apostoła chorych. Od jesieni 1915 r. przez 9 miesięcy zastępował proboszcza w sanktuarium maryjnym w Licheniu. Odznaczał się szczególną gorliwością duszpasterską w przybliżaniu ludzi do Boga, zwłaszcza poprzez posługę sakramentu pokuty. Parafianie przypisywali mu wypraszanie u Boga łaski nawrócenia wielu osób. Od 1916 r. był wikariuszem podkaliskiej parafii Sulmierzyce. Przerwane studia mógł podjąć dopiero w 1918 r. na nowo utworzonym Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1922 r., jako pierwszy student Uniwersytetu, uzyskał doktorat z teologii. Przedmiotem rozprawy doktorskiej była rola uczuć w życiu człowieka, według doktryny św. Tomasza z Akwinu.

     Zaraz po powrocie ze studiów do Włocławka rozpoczął wykłady z teologii moralnej w tamtejszym Seminarium Duchownym, pełniąc jednocześnie funkcję dyrektora Liceum im. Piusa X. W latach 1925-1928 był redaktorem "Ateneum Kapłańskiego". W 1928 r. został mianowany rektorem seminarium; funkcję tę pełnił do czerwca 1939 r., kiedy na skutek wielokrotnych próśb, ze względu na stan zdrowia, została przyjęta przez biskupa jego rezygnacja. W uznaniu zasług dla diecezji został obdarzony w 1930 r. godnością kanonika kapituły katedralnej, a w 1939 r. - prałata papieskiego.

     Mimo rozlicznych, powierzanych mu przez władze kościelne funkcji, ks. Henryk Kaczorowski był związany przede wszystkim z Seminarium Duchownym. Głównym celem jego posługi, jako rektora i wykładowcy teologii, było przygotowanie żarliwych, ofiarnych duszpasterzy, ludzi wiary i modlitwy, przy możliwie wszechstronnym rozwoju ich różnych uzdolnień. Troszczył się także o rozwój tężyzny fizycznej alumnów, włącznie z sięganiem do pewnych wzorów z regulaminu wojskowego. Wysokie wymagania, stawiane alumnom przez rektora, były przez nich odbierane jako wyraz miłości do nich i do sprawy Bożej, tym bardziej, że potwierdzał to na co dzień nie dającym się ukryć głębokim życiem wewnętrznym i stawianymi sobie wymaganiami, zawsze większymi niż wobec innych. Ujmował alumnów swym twardym stylem życia połączonym z wielką dobrocią, szacunkiem w stosunku do nich, kulturą. Nie znosił bierności, wygodnictwa czy nieporządku. Był konsekwentnym zwolennikiem rzetelnego wysiłku w nauce, w pobożności, w zachowaniu wszelkiego ładu w życiu codziennym. Bardzo troszczył się o biednych alumnów, którym dyskretnie, na różny sposób, niósł pomoc; często przyznawał im stypendia z własnej pensji.

     Ks. rektor był człowiekiem modlitwy - wielokrotnie można go było spotkać pogrążonego w modlitwie na chórze kościoła seminaryjnego. To wszystko znajdowało odbicie w konferencjach dla alumnów, głoszonych w sposób bardzo żywy i obrazowy, które pozostawały na długo w pamięci słuchaczy. Jeden z nich, jeszcze kilkadziesiąt lat później przytaczał słowa rektora: wy będziecie ogrodnikami, będziecie siali, pielęgnowali kwiaty, ale nie dla siebie, tylko dla Pana. Nic więc dziwnego, że powszechnie otaczano go wielkim szacunkiem, widząc w nim autentycznego wychowawcę i przewodnika w wierze.

     W latach 1924-1938, poza częstymi kontaktami z krajowymi ośrodkami teologicznymi, niemal co roku brał udział w międzynarodowych zjazdach naukowych w Niemczech, Francji, Szwajcarii, Włoszech, Czechach, z których sprawozdania drukował w "Ateneum Kapłańskim". W tymże czasopiśmie drukował swoje artykuły o tematyce teologiczno-moralnej, ascetycznej, społecznej, a zwłaszcza bardzo liczne recenzje nowych książek.

     Po wybuchu wojny, 1 września 1939 r., mimo zajęcia miasta przez wojska hitlerowskie, ks. H. Kaczorowski pozostał wraz z innymi profesorami w seminarium, by prowadzić zajęcia z alumnami, gdy tylko będzie to możliwe. Tu został aresztowany przez gestapo 7 listopada 1939 r. i osadzony w więzieniu miejskim. Nawet w więzieniu nie przestawał nauczać swych uczniów, z którymi dzielił ciężkie dni odosobnienia. Ustawicznie modlił się. Służył przykładem w znoszeniu prześladowania. Z powodu choroby, za wstawiennictwem jednego z lekarzy z Włocławka, został przeniesiony na pewien czas do szpitala św. Antoniego. Wiosną 1940 r. został sprowadzony do klasztoru salezjańskiego w Lądzie, gdzie utworzono miejsce przejściowego internowania dla aresztowanych duchownych. Tam jeszcze w styczniu zostali przewiezieni księża przetrzymywani w więzieniu we Włocławku. 3 kwietnia 1941 r. został zabrany z Lądu wraz z bł. Michałem Kozalem i kilku starszymi kapłanami do Dachau. Droga prowadziła przez więzienia przejściowe w Inowrocławiu i Berlinie. W Inowrocławiu został dotkliwie skatowany przez esesmanów. Do obozu w Dachau przybył ostatecznie 25 kwietnia 1941 r. Nadano mu numer 24547 i umieszczono izbie nr 4 w 28 baraku.

     Ks. H. Kaczorowski nawet w miejscach kaźni zachowywał się z godnością chrześcijańską i spokojem. Nie uchylał się od żadnej nakazanej pracy. Innych dźwigał na duchu i służył im przykładem. Współwięźniowie wspominają, że mimo strasznego głodu i wyczerpania, potrafił podzielić się swoim jedzeniem z bardziej głodnymi. Wyczerpany fizycznie, został zaliczony do tzw. bloku inwalidów, gdzie w izbie o wymiarach 8 na 9 m. leżało stłoczonych ok. 300 osób. Ci wszyscy byli skazani w rzeczywistości na szybkie unicestwienie. Więźniów tych zabierała stopniowo duża ciężarówka, kryta szczelnie czarną plandeką, określana jako samochód widmo. 6 maja 1942 r. na tę ciężarówkę wraz z innymi jeszcze więźniami, został załadowany ks. Henryk. W pełni zdawał sobie sprawę, że jest to wyjazd na śmierć. Przyjmował jednak to wszystko ze spokojem, w duchu zawierzenia swego życia Bogu. Jeszcze przed wejściem na samochód, wykorzystując chwilową nieuwagę esesmanów, ks. Kaczorowski zbliżył się do bramy z żelaznej siatki oddzielającej blok inwalidów od obozu, za którą stało kilku znajomych mu więźniów. Do jednego z nich, alumna Władysława Sarnika, zdążył jeszcze powiedzieć: "Władziu. powiedz wszystkim, by się nie smucili. My się nie łudzimy; my wiemy, co nas czeka. ŤDominus regit me et nihil mihi deeritť (Ps 22). Przyjmujemy z rąk Bożych to, co nas czeka. Módlcie się za nas, abyśmy wytrwali, a my również będziemy modlić się za was - tam" - i wskazał ręką ku niebu. Wkrótce potem strażnik brutalnie wepchnął go na samochód, który niezwłocznie odjechał.

     Więźniów z bloku inwalidów z obozu w Dachau, od maja 1942 r. do listopada tegoż roku, przewożono ok. 200 km dalej, w okolice Linzu, gdzie kierowano ich bezpośrednio do komór gazowych na śmierć. Informują o tym raporty obozowe, których nie zdążono zniszczyć przed niespodziewanym wyzwoleniem obozu przez żołnierzy amerykańskich. Była tam zamieszczona m.in. informacja: "Czas konania w komorze trwał ok. 6 min". Komory gazowe w pobliżu Linzu, wielokrotnie były miejscem eksperymentowania na więźniach skuteczności nowych gazów trujących. W takich okolicznościach, z całą pewnością, wkrótce po przewiezieniu do komory gazowej, zakończył życie ks. Henryk Kaczorowski.

     Sługa Boży należał do grona tych pomordowanych kapłanów, co do których współwięźniowie mieli przekonanie, że są męczennikami za wiarę. Według nich ta ofiara życia przyczynia się do duchowego ubogacenia wspólnoty Kościoła. Z tego też względu należy podjąć starania, by pomordowani zostali wyniesieni do chwały ołtarzy.

     Ogromnie pracowity, zadziwił nas jednak we włocławskim więzieniu, gdy od pierwszej chwili znalazł sobie pilne zajęcia. Umieszczono nas (właśnie wspomnianego wieczoru, 7 XI 1939 r.), w liczbie 43, w małej kaplicy więziennej. Ani ogromna ciasnota, ani wszystkie podłe warunki, ani cała niezwykłość sytuacji nie przeszkodziły mu wyszukać gdzieś pod ołtarzem mszału i wertować go pilnie, robiąc cierpliwie notatki. Zdaje się, że analizował kolejno modlitwy mszalne, pewnie według jakiejś założonej metody. Nigdy zresztą nie tracił czasu, ani w Seminarium, ani w więzieniu, ani w Lądzie, ani w obozie. Kto to umiał jak on - Tylko nasz inny współwięzień, Biskup Kozal.

     Ale świadek tych etapów życia Ks. Rektora ma do opowiedzenia o nim ważniejsze jeszcze sprawy: nigdy nie narzekał, nigdy nie wypowiedział słowa skargi i żalu, spokojnie przyjmował wszystko, co przyszło tak nieoczekiwanie i torturowało tak okrutnie. To tak, jakby dotychczasowe życie było nie tylko do takiej próby przygotowaniem, ale jakby jakimś niemal jej wyczekiwaniem.

     W czasie internowania w Lądzie mówił w prywatnej rozmowie o szczególnej łasce wczesnej śmierci, gdy człowiek odchodzi obdarzony jeszcze jakimś, nie zgaszonym przez starość, bogactwem życia i zrozumiałej dla innych "potrzebności". Było to w ustach Rektora zaskakujące. Ale może usprawiedliwione tym właśnie jakimś poczuciem piękna, z którym liczy się Pan Bóg, Sprawca dojrzałości duchowej tylu młodych świętych, powołanych wcześnie do Siebie.

     Zanim go, wraz z innymi, powieziono w ostatnią, nieznaną drogę, przeżył straszną próbę. - Jego transport miał z Dachau niebawem odjeżdżać, więc do okna baraku, w którym zjawiła się jego sylwetka, podbiegł przyjaciel serdeczny i następca na stanowisku rektora, ks. Franciszek Korszyński. Krótka wymiana słów przy rozstaniu i ... przerażenie w oczach Inwalidy": rozmowę spostrzegł Stubenaltester i mocną pięścią dzikiego osiłka uderzył ks. Korszyńskiego w twarz. Tak wyglądała końcowa scena w Dachau.

     Jak było potem - na śmiertelnej drodze i samo spotkanie ze śmiercią - nie wiemy. Dowiemy się w wieczności. Ufamy, że będzie to oglądanie tego, "co Bóg zgotował tym, którzy Go miłują". Umiał miłować.

(Wypowiedź zamieszczona na lamach dwutygodnika Ład Boży ; nr 597, 25 VIII 1991, s. 8.)

     Za łaskę Bożą uznaję to znamienne, ostatnie spotkanie z ks. Henrykiem Kaczorowskim w obozie. Był rok 1942, rok okrutny w historii obozu w Dachau. Straszny głód, szalejący tyfus, flegmona, biegunka, owrzodzenia, zmasowana nienawiść oprawców. "Usprawnili" oni machinę unicestwienia w sposób wprost szatański. Odizolowali od społeczności pracujących więźniów obozowych kilka bloków mieszkalnych, przeznaczając je dla tzw. inwalidów. Ładowano do nich tzw. wrogów politycznych i ideologicznych, zwłaszcza inteligencję. Ładowano ludzi "nieproduktywnych", a więc starszych, chorych, okaleczonych. Ciasnota nie do uwierzenia. O ile w normalnej sypialni bloku obozowego o wymiarach 8x9 m na dwupiętrowych łóżkach mieściło się 150-200 więźniów, to w takiej samej sypialni bloku inwalidzkiego dusiło się 200-300 biedaków. Stłoczeni tam więźniowie skazani byli na szybkie unicestwienie. Często podjeżdżała tam duża ciężarówka kryta szczelnie czarną plandeką - samochód widmo - zabierając wyznaczonych więźniów w nieznane.

     Oto pamiętny majowy dzień roku 1942. Na izbę wbiega jeden z naszych księży i woła: "Koledzy, chodźcie, popatrzcie, do inwalidów wjechało widmo!" Wybiegamy. Rzeczywiście stoi kryta, czarna ciężarówka. Wokół niej kręci się nerwowo obsługa bloku, ostre rozkazy dwóch esesmanów. Jeden z nich, z listą w ręku, wykrzykuje nazwiska. Biegnę chyłkiem ku żelaznej, zamkniętej już bramie. Chcę słyszeć te nazwiska, chcę widzieć ich, chcę ostatni raz spojrzeć na nich. Niektórzy z wyczytanych już wychodzą. Tymczasem padają dalsze nazwiska, jakże mi znane nazwiska polskich duchownych, z którymi dzieliłem dotychczasowe losy. Naraz słyszę: "Kaczorowski Henryk !" Nogi zatrzęsły się pode mną. Czy to być może? To przecież mój dobroczyńca, kochany profesor i rektor. Już go widzę. Wychodzi z izby, niezmiernie wychudzony, w obozowych pasiakach - człowiek widmo. Szeroko otwartymi oczami rozejrzał się i spostrzegł mnie, stojącego za bramą.

     Tego uczucia, jakie przeżyłem wówczas, tych słów ewangelicznych, tego dotyku dłoni nie zapomnę nigdy. Za ten gest mój kochany rektor został dodatkowo ukarany: stojący przy wejściu do ciemnego wnętrza esesman chwycił go za kołnierz i pchnął siłą w głąb budy, która zaraz ruszyła w nieznane. Pierwszym uczuciem, jakie mną wstrząsnęło, było pytanie: dlaczego? Dlaczego ren świat jest tak okrutny dla człowieka, dla ludzi świętych? Zrozumieć to można jedynie w świetle Objawienia Bożego, poprzez zbawczą śmierć Zbawiciela, który pozwolił ludziom świętym uczestniczyć w dziele zbawczym. Ojczyzna nasza zawdzięcza swoje istnienie ofiarnemu bohaterstwu swych synów i córek, a zwłaszcza świętym męczennikom.

     Pani Julia Kaczorowska, czcigodna, świątobliwa matka ks. prałata Henryka Kaczorowskiego, nazywała go słońcem w rodzinie. I słusznie, swoją bowiem inteligencją i rozległą wiedzą, swoją serdecznością i całym sposobem bycia wnosił do rodziny wiele światła i ciepła. Takim słońcem był on także w Seminarium Duchownym we Włocławku najprzód jako alumn, a później - jako profesor i rektor Słońcem, co prawda jakby zza chmur świecącym, był on także we wszystkich więzieniach hitlerowskich, przez które przeszliśmy razem, a zwłaszcza w Dachau. I tam był jedną z tych pięknych postaci, które jaśniały, niejako bez swej woli, bez świadomego zamiaru, rozpraszając gęste mroki zbrodni hitlerowskich i mroki zwątpienia współbraci więźniów.

     Ks. Henryk Kaczorowski w całym swym życiu szukał tylko dobra sprawy Bożej, której chciał służyć jak najlepiej. Nie szukał siebie, nie chciał błyszczeć, imponować. Przeciwnie, roztropnie i umiejętnie ukrywał swe zalety, bo pragnął by tylko Pan Bóg miał w jego życiu chwałę. Tak było w jego życiu kleryckim, duszpasterskim, profesorskim i rektorskim; tak też było i w jego życiu w niewoli: w więzieniach i obozach hitlerowskich pragnął uwielbić Boga i innym do tego pomagał na wszelki możliwy sposób, a zwłaszcza przez uświęcenie swego cierpienia i przez pomaganie w tym innym współwięźniom...

     Ks. Henryk Kaczorowski od pierwszej chwili uwięzienia żył niezwykłą wiarą w Opatrzność i Jej rządy. Patrząc na wszystkie, nawet na najokropniejsze przejawy niewoli przez pryzmat wiary, widział w nich dopust Boży i był przekonany, że wyjdą one na dobro poszczególnych jednostek, a zwłaszcza na dobro Kościoła i Polski. Stąd była ta w nim imponująca równowaga ducha wśród największych szykan i ta niezwykła cierpliwość w znoszeniu utrapień ciała i ducha. Kto miał szczęście bliżej z nim współżyć, na pewno łatwo to zauważył, czasem nawet był zdumiony, a chyba zawsze takim przykładem był pokrzepiony, podniesiony na duchu. Sprawdzały się tu słowa Pisma św.: "Brat, który przez brata jest wspierany, staje się silny jak miasto umocnione" (Prz 18,19, wg Wulg. ) .

     Mając z natury wielką łatwość obcowania z ludźmi, którą przez gorliwą pracę nad sobą jeszcze bardziej udoskonalił, gdy tylko pozwalały na to warunki, chętnie obcował z braćmi - więźniami, zwłaszcza z kapłanami i klerykami. Szczególnie często przebywał z tymi ostatnimi, jako były ich profesor i wychowawca; swoim słowem i przykładem wpływał na nich zbawiennie. Jeżeli zachowali tak wspaniałą postawę, że jak już podałem, nawet mi ich winszowano, to wielka w tym zasługa ks. Kaczorowskiego.

     Ten kapłan wyczerpany pracą, prześladowaniem przez wroga, a zwłaszcza zniszczony okropnym głodem i wyglądający nad wiek staro, był niezwykle silnego ducha, bo niezwykła była jego ufność w opiekę i pomoc Bożą. Jakby hasłem jego obozowego życia stały się słowa Psalmisty: "Dominus regit me, et nihil mihi deerit" - "Pan mną rządzi i niczego mi nie braknie" (Ps 22,1 ) . Te słowa często miał w myśli i na ustach; z nich czerpał siłę, która pogłębiała w nim, wzmacniała i ożywiała i tak już wielką ufność w pomoc Bożą.

     Już w domu rodzinnym, oddychając atmosferą głęboko religijną, nauczył się kochać Pana Boga do tego stopnia, że postanowił się oddać na wyłączną Jego służbę w kapłaństwie. Ta miłość Boga zaprowadziła go do seminarium i doprowadziła do kapłaństwa, a w kapłaństwie kazała mu pracować dla Jego chwały. I pracował ks. Henryk z całą apostolską gorliwością, na jaką tylko mógł się zdobyć. A kiedy został profesorem i wychowawcą nowych zastępów kapłańskich, właśnie z miłości ku Bogu całą duszę swą wkładał w pracę nauczycielską i pedagogiczną, by przygotować Mu zastępy godnych sług ołtarza.

     Ta sama miłość ku Panu Bogu kazała mu mężnie nieść krzyż cierpień w różnych więzieniach hitlerowskich, a ostatnio w Dachau. Cierpiał bardzo fizycznie i moralnie, ale nikt nie słyszał z jego ust najmniejszego słowa żalu do Boga i ludzi, nawet do wrogów. Przeciwnie, z wielką pogodą znosił wszelkie szykany i głód. Ta pogoda ducha malowała się zwłaszcza na jego wychudłej, a zawsze dobrej twarzy.

      Ponieważ z prawdziwą miłością Boga musi iść w parze miłość bliźniego, ks. Kaczorowski w wysokim stopniu praktykował tę cnotę w całym swoim życiu, szczególnie zaś w życiu więziennym, w Dachau. Spieszył bliźniemu z wszelką możliwą pomocą zarówno w jego materialnych, jak i duchowych potrzebach, a czynił to tak subtelnie, że nie upokarzał, i tak dyskretnie, że rzadko kto o tym wiedział...

      Przydzielono ks. Kaczorowskiego do tzw. inwalidów, czyli do ludzi starszych, zupełnie wyczerpanych i dlatego niezdolnych do pracy fizycznej. Wszystkich tych inwalidów oddzielono od innych więźniów i umieszczono w specjalnych blokach, które nazwano inwalidzkimi; dano im łagodniejszy regulamin, zwalniający ich od pracy i zezwalający na wspólne po obozie przechadzki. Przy tym obiecywano im, że będą wywiezieni na "lepsze warunki", w rzeczywistości zaś przygotowano im śmierć przez zagazowanie!

     Kiedyś, pragnąc zobaczyć się z nim, podkradłem się pod blok inwalidów właśnie w chwili, gdy z energią, którą podziwiałem, zamiatał izbę, ustawiał stoły i stołki. Bardzo ucieszył się moim widokiem, zapewnił, że ta mniej męcząca praca fizyczna służy jego zdrowiu, potem wyciągnąwszy skądś kawałek chleba po prostu siłą wcisnął go w me dłonie. Wtedy przekonałem się, że nie tylko dla swego zdrowia tak chętnie pracował na izbie, ale i dlatego właśnie, by zaoszczędzonym kawałkiem chleba służyć innym. Sam głodny, boć przecież inwalidzi mieli takie samo pożywienie, jakie otrzymywali wszyscy inni więźniowie, jednak nie dla siebie przyjmował tę odrobinę chleba, zupy czy ziemniaków, które dostawał za pracę na izbie, lecz oddawał to innym. Kto wie, czym jest głód, kto zwłaszcza zaznał głodu w Dachau w 1942 r., ten nazwie to bohaterstwem. Tak było istotnie: ks. Kaczorowski miłość swą ku bliźnim posuwał aż do heroizmu.

    Na drugi dzień rano, ponieważ transport jeszcze nie odszedł, podjąłem od innej strony bloku inwalidzkiego ryzykowną próbę zobaczenia mego przyjaciela. Ks. Kaczorowski serdecznie mnie ucałował i na pożegnanie powiedział ulubione przez się słowa: "Dominus regit me et nihil mihi deerit".

     Z niezwykłej wiary, ufności oraz z niezwykłej miłości Boga i bliźniego w duszy ks. Henryka Kaczorowskiego rodził się, rósł i potężniał duch modlitwy. Ks. Henryk modlił się wiele jako kleryk i jako kapłan. Szczególnie jako rektor nieraz długie chwile spędzał na chórku seminaryjnej kaplicy, zwłaszcza w czasie rekolekcji i przed święceniami alumnów. Ale jeszcze więcej się modlił w Dachau. Tu, rzec by można, w ogóle nie przestawał się modlić: gdy na bloku był względny spokój, gdy przeżywaliśmy jakieś prześladowania, przy pracy, podczas apelu i w wolnych chwilach. A chociaż modlił się bez zwracania na siebie uwagi, nawet kryjąc się z tym, zwłaszcza przed wzrokiem wroga, to jednak bliżej z nim obcujący łatwo mogli zauważyć, iż był on w stałym zjednoczeniu z Bogiem, że z nadprzyrodzonym światem obcował łatwo i niemal ustawicznie.

     Cnoty teologiczne i duch modlitwy - to główna treść wewnętrznego życia ks. Henryka Kaczorowskiego, które w stosunku do ludzi promieniowało cnotami moralnymi. Teolog moralista z wykształcenia, nie tylko uczył teologii moralnej, ale sam ją realizował w całym swym życiu, a zwłaszcza w Dachau. Szczególnie jaśniał cnotą męstwa i opromieniał wszystkich, co z nim współżyli i współcierpieli. Nigdy nie widziano go przygnębionego. Owszem był nieraz smutny, bo aż nadto miał ku temu różnych powodów. Ale ten smutek był spokojny i miał coś w sobie, co innych krzepiło i podnosiło na duchu. Zresztą różne nasze wspólne bolesne przeżycia, różne szykany najczęściej przyjmował z humorem, że się tak wyrażę, religijnym, bo wszystko do Boga podnosił, wszystko Bogu składał w ofierze. Toteż na jego twarzy przedwcześnie postarzałej malował się wielki spokój i pogoda ducha, a jego oczy, osadzone w głębokich oczodołach, tryskały życiem i radością.

     Powiedzieć trzeba także, iż ks. Henryk Kaczorowski, jako teolog żyjący wiarą, umiał wmyślać się w ekonomię Bożą. Jest ona wprawdzie nieskończona, dla słabego umysłu ludzkiego niepojęta, ale jeśli człowiek patrzy na nią okiem wiary, wsparty wiedzą teologiczną, może przynajmniej do pewnego stopnia odgadywać jej cele, plany i drogi. Tak właśnie czynił ks. Kaczorowski i dlatego lepiej niż wielu innych rozumiał kataklizmy i klęski, jakie przeżywała ludzkość ostatnich czasów, a zwłaszcza dopusty Boże w stosunku do Polski i Kościoła. Dlatego też pojmował sens naszego pobytu w Dachau. Jego zdaniem posłał nas tam Pan Bóg w takiej masie po to, byśmy byli żertwą Bożą, hostią, ofiarą, która miała przyczynić się do przejednania gniewu Bożego i do przygotowania lepszej przyszłości całej ludzkości, a w szczególności Kościołowi.

Ks. dr Roman Małęcki Wicerektor WSD we Włocławku

Twórcą i sponsorem stron internetowych Ziemi Kaliskiej  jest firma rodzinna - Zakład Informatyki i Elektroniki MIKROSAT,
62-800 Kalisz, ul. Sułkowskiego 2, tel. (0-62) 7671842 w osobach Krzysztofa Płocińskiego  
- właściciela, oraz dzieci: Mateusza, Szymona i Marii Płocińskich, e-mail: kplocinski@mikrosat.com.pl.
 Wszystkie opublikowane materiały można wykorzystywać w każdy godny sposób pod warunkiem podania źródła.
Š 1996-2001 by Krzysztof Płociński i rodzina.