Leopold Józef - biography

LEOPOLD JÓZEF Antoni Kazimierz (1860-1923) ziemianin, właściciel majątku Rzepiszew, działacz oświatowy i społeczny, kolekcjoner, właściciel biblioteki.

Ur. w Szadkowicach pod Szadkiem jako syn ziemianina Antoniego i Anny Głodzińskiej Cieleckiej. Po ukończeniu IV gimnazjum klasycznego w Warszawie naukę kontynuował w l. 1878-81 w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Nowej Aleksandrii (Puławy) uzyskując dyplom agronoma. Po śmierci ojca został ok. r. 1884 właścicielem Rzepiszewa. W 1905 założył w swoim majątku ochronkę dla dzieci ubogich, w 1918 został mężem zaufania Rady Szkolnej Okręgu Sieradzkiego. Autor prac publicystycznych m.in. Ziemia Szadkowska w Sieradzkiem (Wieś Ilustrowana 1913 nr 4).

Zgromadził bogatą bibliotekę, liczącą ok. 5000 woluminów, 4000 rycin i numizmatów a także portrety, porcelanę i stare meble. Księgozbiór zawierał wydawnictwa z zakresu literatury i historii, rolnictwa, filozofii, ekonomii, prawa, matematyki, chemii, geografii, historii sztuki i in. W skład biblioteki wchodziły dzieła encyklopedyczne i słownikowe (Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Encyklopedia staropolska Glogera, Encyklopedia rolnictwa pod red. Lubomirskiego, Stawiskiego i Przystańskiego i in.), zbiór druków związanych z postacią Napoleona, druki regionalne, katalogi księgarskie a także stare druki m.in. pierwszy druk kaliski z 1603 Katechizm rzymski. Dużą część księgozbioru stanowiły czasopisma i kalendarze m.in. czasopisma bibliograficzne (Książka, Katalog Nowych Książek), rolnicze, historyczne, komplet Tygodnika Ilustrowanego i in.

Zmarł 28 II 1923 w Rzepiszewie, pochowany został w kościele św. Idziego w Szadku. Rodziny nie założył. Zbiory zapisane w 1923 Muzeum Ziemi Kaliskiej z zaleceniem utworzenia sali im. Leopoldów trafiły do Kalisza w 1930. Ocalałe po okupacji fragmenty księgozbioru znajdują się w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kaliszu oraz w Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej (stare druki). Zbiory te zostały udokumentowane w pracy E. Andrysiak Księgozbiór Leopoldów z Rzepiszewa. Katalog. (1989).

Chwalewik, Zbiory pol. s. 167; Andrysiak E., Księgozbiór Leopoldów z Rzepiszewa : katalog. Kal. 1989 s.185. - Walczak K., Józef Leopold z Rzepiszewa i jego księgozbiór. Kal. 1987 s. 11 (fot.). - APŁ, Archiwum Leopoldów z Rzepiszewa; Testament L. oraz inwentarz książek Biblioteki im. Leopoldów w posiadaniu Antoniego Leopolda; Relacja A. Leopolda. - Fot. L. w zbiorach MOZK.

dr Ewa Andrysiak