Tustanowska Krystyna

Tustanowska Krystyna z d. Findeisen (1909-1994), pedagog, specjalista filologii angielskiej.

         Urodzona 10 stycznia 1909 roku w majątku Biała pod Rzeszowem. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Studiowała język angielski na Uniwersytecie Londyńskim. Do 1939 roku pracowała w Polskim Radio jako ekspert języków obcych (angielski, włoski, niemiecki, francuski).
        Po wybuchu II wojny światowej uczestniczy w tajnym nauczaniu w Warszawie. W 1940r. składa przysięgę w komórce dywersji Związku Walki Zbrojnej, przekształconego później w Armię Krajową, przyjmując pseudonim "Tina". Jako łączniczka bierze udział m. in. w akcjach wysadzenia pociągu pod Celestynowem, odbiciu "Rudego" pod Arsenałem i zamachu na Kutscherę. W czasie Powstania Warszawskiego w służbie zdrowia.
        Od 1945 roku zamieszkuje w Kaliszu, włączając się w organizowanie szkolnictwa. Naucza języka angielskiego kolejno w Technikach: Mechanicznym i Ekonomicznym, Liceach ss. Nazaretanek i im. Tadeusza Kościuszki, a przede wszystkim w Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka, gdzie w latach 1960-68 pełniła także obowiązki zastępcy dyrektora.
        Po przejściu na emeryturę nie zaprzestała pracy, służyła swoją wiedzą i doświadczeniem udzielając lekcji języków obcych. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej (1974), należała do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W 1992 roku wpisana do Księgi Zasłużonych miasta Kalisza.
        Zmarła 10 grudnia 1994 roku w Kaliszu, pochowana w grobowcu rodzinnym Findeisenów na cmentarzu powązkowskim w Warszawie.

Opracował Adam Borowiak.

Pro memoria

Profesor Krystyna Tustanowska

W końcu ubiegłego (1994) roku zmarła w Kaliszu profesor Krystyna Tustanowska z domu Findeisen, znakomita wykładowczyni języków angielskiego i francuskiego w Liceum im. Adama Asnyka. Lakoniczny komunikat prasowy o Jej zgonie, odsłonił dla wielu z nas, Jej wychowanków sekret, który zachowywała przez wiele lat, a mianowicie fakt, że ta piękna pani o niezwykłej delikatnej urodzie, uwielbiana przez uczniów nauczycielka była w latach II Wojny Światowej żołnierzem antyniemieckiego ruchu oporu o nieprzeciętnej odwadze i zasługach.

Krystyna Tustanowska, pseudonim "Tina", brała 50 lat temu czynny udział w głośnym w Polsce i całej Europie zamachu na Franka Kutscherę szefa warszawskiego gestapo, o którym ukazały się liczne publikacje, a Jerzy Passendorfer nakręcił na ten temat film. O tym wydarzeniu przypomina kamień znajdujący się przy siedzibie ambasady jugosłowiańskiej w Warszawie przy Alejach Ujazdowskich 23. Uczestniczyła Ona także w brawurowej akcji odbicia z rąk niemieckich słynnego "Rudego" z batalionu Szarych Szeregów "Parasol". Miała też "Tina" na swoim koncie udział w akcji wysadzenia niemieckiego pociągu zmierzającego na front wschodni, w Celestynowie pod Warszawą.
Znałem panią profesor bardzo dobrze, jako że przez okres pięciu lat byliśmy w Kaliszu sąsiadami. Ja mieszkałem w internacie Liceum Asnyka mieszczącym się w byłym pałacyku Gedego, a pani Krystyna vis a vis w domku przy ulicy Warszawskiej, którego już dziś nie ma. Spotykaliśmy się w drodze do szkoły. Często z nią rozmawiałem. Tak w życiu codziennym jak i w szkole była kobietą z klasą rzadko mówiła źle o kimkolwiek. Kochała swą pracę. Lubiła młodzież, która zresztą darzyła Ją wielką sympatią oraz szacunkiem, jaki potrafiła zdobyć swymi talentami dydaktycznymi i doskonałą znajomością wykładanych przez siebie przedmiotów. Na lekcjach pani profesor nie było nudno. Dziś, w otwartym już i całkiem zmienionym świecie grono wychowanków profesor Tustanowskiej radzi sobie całkiem nieźle. Między innymi, dzięki znajomości języka angielskiego czy też francuskiego, którego nauczyła ich "Tina".

Marian Kruczkowski, Kwartalnik "Kaliszanie w Warszawie" nr 8, czerwiec 1995.